Των Βασίλειου Αθανασίου, Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και της Μαρίας Σακελλαρίου, πιστοποιημένης Ανώτερης Εμβρυολόγου από την European Society of Human Reproduction and Embryology.
Η επίτευξη εγκυμοσύνης προϋποθέτει την διείσδυση του γονιμοποιημένου ωαρίου, που βρίσκεται πλέον στο στάδιο της βλαστοκύστης, στα τοιχώματα της μήτρας όπου το περιβάλλον θα το βοηθήσει να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Σε όλη την πορεία του ωαρίου από τη σάλπιγγα, την γονιμοποίησή του και την διαδρομή του προς την μήτρα για την εμφύτευση του, η διαφανής ζώνη το περιβάλλει προστατεύοντας την συνοχή των κυττάρων και την ανάπτυξή του. Όταν φθάσει στην μήτρα πρέπει να εξέλθει από τη διαφανή ζώνη και να εισχωρήσει στο φιλικό περιβάλλον του ενδομητρίου.
Η στιγμή της εμφύτευσης ονομάζεται εκκόλαψη.
Εάν η διαφανής ζώνη που το περιβάλλει είναι παχιά ή σκληρή, η εκκόλαψη είναι αδύνατη με αποτέλεσμα το έμβρυο να μην μπορεί να εμφυτευθεί και να αρχίσει η ενδομήτρια ζωή του.
Πολλές φορές σε κύκλους Εξωσωματικής Γονιμοποίησης πραγματοποιούμε μία τεχνική που ονομάζεται υποβοηθούμενη εκκόλαψη .
Τι μπορεί να προκαλέσει την σκλήρυνση της διαφανούς ζώνης;
- Ο παράγοντας ηλικία φαίνεται ότι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Στοιχεία έχουν δείξει ότι γυναίκες μεγαλύτερες των 37 ετών έχουν την τάση να παράγουν ωάρια με σκληρότερη ή παχύτερη διαφανή ζώνη σε σχέση με νεότερες γυναίκες.
- Τα επίπεδα κάποιων ορμονών (π.χ. της FSH ή της ΑΜΗ).
- Πιθανά η διαδικασία της κρυοσυντήρησης (ωαρίων /εμβρύων)
- Πότε εφαρμόζεται η υποβοηθούμενη εκκόλαψη;
- Η τεχνική ενδείκνυται όταν υπάρχουν αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής, άνω του ενός κύκλου.
- Εφαρμόζεται σε γυναίκες άνω των 37 ετών.
- Όταν η ποιότητα των ωαρίων την επιβάλουν (παρουσία σκληρής, παχιάς ή σκούρας διαφανούς ζώνης)
- Όταν τα έμβρυα αναπτύσσονται με πολύ αργούς ρυθμούς.
- Σε περιπτώσεις χρήσης κρυοσυντηρημένων ωαρίων ή εμβρύων.
Πως πραγματοποιείται στο εργαστήριο η υποβοηθούμενη εκκόλαψη;
Αρχικά, η διάνοιξη της διαφανούς ζώνης πραγματοποιούνταν με χημικές μεθόδους με τη χρήση ειδικού υλικού που διαλυτοποιεί τα κύτταρα.
Η πρόοδος της επιστήμης όμως, μας όπλισε με ειδικούς φακούς μικροσκοπίων (Laser), οι οποίοι πραγματοποιούν λέπτυνση ή διάνοιξη μιας μικρής περιοχής του εξωτερικού περιβλήματος του εμβρύου στη διαφανή ζώνη.
Για να είναι σωστή η τεχνική πρέπει να γίνεται λίγο πριν την εμβρυο-μεταφορά και την τοποθέτησή του γονιμοποιημένου ωαρίου (εμβρύου) στη μητρική κοιλότητα.
Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση είναι η τεχνική να είναι ατραυματική, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να πραγματοποιείται από ειδικά εκπαιδευμένους εμβρυολόγους.
Είναι η χρήση της υποβοηθούμενης εκκόλαψης ευεργετική;
Στη βιβλιογραφία υπάρχουν πολλές αναφορές και μελέτες που αποδεικνύουν ότι η υποβοηθούμενη εκκόλαψη δεν έχει αρνητικές συνέπειες στα έμβρυα όταν πραγματοποιείται από εκπαιδευμένους εμβρυολόγους, αντίθετα αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά εγκυμοσύνης σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Το Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών είναι από τις πρώτες μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής που παρέχει αυτή την τεχνική με τη χρήση Laser (Laser Assisted Hatching) στην Ελλάδα, ήδη από το 2007, και χιλιάδες παιδιά έχουν γεννηθεί στη μονάδα μας από αυτή την τεχνική.
Ο Βασίλειος Αθανασίου είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο οποίο ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή του με θέμα τη νεοπλασία του τραχήλου. Μετεκπαιδεύθηκε στην Ενδοσκοπική Χειρουργική και Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή στα νοσοκομεία Hôpital Cantonal de Fribourg (Ελβετία), Hôpital Universitaire de Genève HUG (Ελβετία), Centre Européen de Formation Pratique et de la Chirurgie Endoscopique – Perigeux (Γαλλία) και Monash University – Melbourne (Αυστραλία). Το 2007 δημιούργησε με τη βιολόγο Μαρία Σακελλαρίου το «Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών- IVF Athens Center». Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε θέματα υπογονιμότητας, υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και εξωσωματικής γονιμοποίησης ενώ συμμετέχει ενεργά σε οργανωτικές επιτροπές και ομιλίες σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και επιστημονικές συναντήσεις.
Η Μαρία Σακελλαρίου είναι πιστοποιημένη Ανώτερη Εμβρυολόγος (Senior Embryologist) από την European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) από την οποία έχει επίσης πιστοποιηθεί στην Ανάλυση Σπέρματος. Από τις πλέον έμπειρες εμβρυολόγους στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στην Ελλάδα, ίδρυσε το Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών με τον Δρ. Αθανασίου και έκτοτε είναι υπεύθυνη για όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του εμβρυολογικού εργαστηρίου. Έχει παραστεί ως ομιλήτρια σε πλήθος πανελληνίων συνεδρίων και έχει ανακοινώσει το πλούσιο ερευνητικό της έργο σε εθνικά και διεθνή συνέδρια καθώς και σε επιστημονικά περιοδικά.