Του Δρ Βασίλη Αθανασίου*
Το χαμηλό ωοθηκικό απόθεμα – το περιορισμένο απόθεμα ωοθηκών σε ωοθυλάκια – σχετίζεται με τις μειωμένες πιθανότητες που μπορεί να έχει μια γυναίκα να συλλάβει με φυσικές προσπάθειες. Το ωοθηκικό απόθεμα εκτιμάται με τη μέτρηση των επιπέδων της αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH) στον ορό. Η αντιμυλλέριος ορμόνη (AMH) είναι ένας τύπος πρωτεΐνης που παράγεται και από τα δύο φύλα, στις γυναίκες παράγεται από τα ωοθυλακικά κύτταρα των ωοθυλακίων των ωοθηκών.
Έχει αποδειχθεί ότι τα επίπεδα της αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH) αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια το ωοθηκικό απόθεμα – και έμμεσα αυτό των ωαρίων. Οι φυσιολογικές τιμές της αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH) κυμαίνονται από 1 έως 3 ng/ml. Η υπέρβαση των τιμών μπορεί να υποδηλώνει σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια ορμονική διαταραχή που θεωρείται μια από τις πιο συχνές αιτίες υπογονιμότητας μεταξύ των γυναικών. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ασταθείς εμμηνορροϊκούς κύκλους, ακμή, λιπαρό δέρμα, παχυσαρκία, υπερβολική τριχοφυΐα, προβλήματα γονιμότητας και αποβολές. Περίπου το 20% του γυναικείου πληθυσμού έχει πολυκυστικές ωοθήκες, αν και μόνο το 7% αυτής της μερίδας έχει την πιο σοβαρή μορφή, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Τα χαμηλά επίπεδα ορμονών δεν προκαλούν υπογονιμότητα από μόνα τους. Εάν μια γυναίκα που θέλει να αποκτήσει παιδιά έχει χαμηλά επίπεδα αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH), καλείται να αποφασίσει με με τη βοήθεια του θεράποντος ιατρού πώς θα ήθελε να το δοκιμάσει. Η πιο εφαρμόσιμη μέθοδος – πριν αποφασίσει να προχωρήσει σε διαδικασία δωρεάς ωαρίων – είναι να εντείνει αμέσως τη σύλληψη με φυσικές προσπάθειες και στη συνέχεια να υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση με τα δικά της κρυοσυντηρημένα ωάρια.
Το επίπεδο αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH) μετράται στο πλαίσιο μιας εξέτασης γονιμότητας και συνιστάται σε γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα. Αυτή η περίοδος διαρκεί 12 μήνες για γυναίκες κάτω των 35 ετών και 6 μήνες για γυναίκες άνω των 35 ετών. Συνιστάται επίσης σε γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας, οι οποίες πρόκειται να υποβληθούν σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής – ως δείκτης πιθανότητας επιτυχίας – καθώς και σε πρώην ασθενείς με καρκίνο ή με ιστορικό επέμβασης στις ωοθήκες ή στο ενδομήτριο, εφόσον ενδιαφέρονται να γνωρίζουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα.
Το επίπεδο της αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH) μετράται μέσω μιας εργαστηριακής εξέτασης που μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε στάδιο του εμμηνορροϊκού κύκλου, είναι απλή, προσιτή και δεν επηρεάζεται από οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή. Θεωρείται πολύτιμο διαγνωστικό εργαλείο για τον ειδικό γονιμότητας.
*Βασίλης Αθανασίου, MD PhD, μαιευτήρας-γυναικολόγος, Αναπαραγωγική Ενδοκρινολογία & Υπογονιμότητα, Συνιδρυτής & Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Εξωσωματικής Αθηνών