Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η πιο γνωστή μέθοδος στον τομέα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και περιλαμβάνει τη γονιμοποίηση του ωαρίου και την εκκόλαψη του εμβρύου που παράγεται σε εργαστηριακές συνθήκες. Η διαδικασία χωρίζεται σε διάφορα στάδια που ξεκινούν με τη διερεύνηση της υπάρχουσας γονιμότητας μέσω πλήρους εξέτασης τόσο των γυναικείων όσο και των ανδρικών παραγόντων, καθώς και με αιματολογικό και ορμονικό έλεγχο. Ακολουθεί η διέγερση των ωοθηκών μέσω φαρμακευτικής αγωγής που οδηγεί στην εμβρυομεταφορά, η οποία στην πραγματικότητα αποτελεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Η γονιμοποίηση των ωαρίων γίνεται είτε με τη μέθοδο της κλασικής εξωσωματικής γονιμοποίησης (συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση) είτε με τη μέθοδο της ενδοκυτταροπλασματικής έγχυσης σπέρματος (ICSI).
Γονιμοποίηση
- Συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση
Η συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η πιο γνωστή και η πρώτη μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στον τομέα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Αυτό περιλαμβάνει τη συν-εκκόλαψη του/των ωοκυττάρου/ων με επαρκή αριθμό ειδικά προετοιμασμένων, κινητικών σπερματοζωαρίων για περίοδο 16-18 ωρών. Έτσι, οι πιο προοδευτικά κινητικές και συνήθως φυσιολογικές μορφές σπερματοζωαρίων διεισδύουν στην περιοχή των ωαρίων, όπως συμβαίνει στη φυσική σύλληψη, και επέρχεται γονιμοποίηση.
Μετά την περίοδο συν-εκκόλαψης (16-18 ώρες), οι εμβρυολόγοι αναγνωρίζουν τα κατάλληλα γονιμοποιημένα ωάρια και αρχίζει η εμβρυϊκή ζωή, υπό ειδικές συνθήκες σε ειδικά σχεδιασμένους επωαστήρες.
- Ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος (ICSI)
Η ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος (ICSI) είναι η πιο επαναστατική μέθοδος στην εξωσωματική γονιμοποίηση, από την τυχαία έναρξή της το 1992 από τον Palermo στις Βρυξέλλες. Με τη μέθοδο αυτή έχουν γεννηθεί εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως, από το γενετικό υλικό του πατέρα τους, ακόμη και σε περιπτώσεις με εξαιρετικά χαμηλές παραμέτρους σπέρματος.
Για τη διαδικασία, τα ωάρια μετά την ανάκτηση απομονώνονται από τα περιβάλλοντα κύτταρα (αποπλατυσμένα σωματικά κύτταρα) και μόνο εκείνα που είναι ώριμα (μετάφαση ΙΙ) προωθούνται για μικρογονιμοποίηση.
Σε ένα σύστημα μικροχειρισμού, ένα σπερματοζωάριο επιλέγεται και αναρροφάται σε μια ειδική μικροπιπέτα και εισάγεται στο κυτταρόπλασμα κάθε ωοκυττάρου. Στη συνέχεια, το γονιμοποιημένο ωάριο διατηρείται σε συνθήκες καλλιέργειας σε επωαστήρα και 16-18 ώρες αργότερα, οι εμβρυολόγοι ελέγχουν την ύπαρξη δύο προπυρήνων στο κυτταρόπλασμα (θηλυκού και αρσενικού), γεγονός που υποδηλώνει την επιτυχή τεχνική γονιμοποίησης. Επιπλέον, οι συνθήκες καλλιέργειας in vitro είναι ακριβώς οι ίδιες με αυτές της συμβατικής εξωσωματικής γονιμοποίησης.